deixouno todo por escribir un libro e trazar un labirinto. renunciou aos praceres da opresión, de decidir a xustiza, do leito numeroso, dos banquetes e inda da erudición. traballou sen descanso durante trece anos no pavillón da soidade transparente. e á súa morte nom se atoparon máis que escritos caóticos.
a familia, xa o saberá, quixo queimalos; pero alguén, un monxe din uns, outros un escravo de nome Guillerme estradense, insistiu na súa publicación. os do seu sangue seguimos a execrar a ese home, fose quen fose.
esa publicación foi unha insensatez porque o libro é unha maraña contraditoria de borradores. examineino algunha vez: no terceiro capítulo morre quen volve estar vivo no cuarto.
en canto á outra empresa do valido, ao seu labirinto, o labirinto está aquí. nesta biblioteca ou en calquera outra.
a min, case un bárbaro, tenme sido deparado revelar ese misterio diáfano. logo de tantos anos, os detalles son irrecuperábeis, mais pódese tratar de adiviñar o que aconteceu.
o valido diría unha tarde, retírome a escribir un libro; e outra, retírome a trazar un labirinto. todos imaxinaron dúas obras, mais ninguén acertou a pensar que libro e labirinto eran un mesmo e único proxecto.
o valido morreu e ninguén, nas súas extensas propiedades, atopou labirinto ningún. pero dúas circunstancias puxéronme na solución do problema.
unha, a curiosa lenda de que o valido se propuxera un labirinto que fose estritamente infinito; outra, o fragmento dunha carta que descubrín.
-don Emilio …, tratei de dicir.
-vostede confúndese. don Emilio nom sei quen é. eu chámome Román e son o fidalgo destas terras. nom coñezo a ningún don Emilio.
don Román levantouse, molesto. doume as costas por un intre, e abriu un caixón do escritorio. volveu cun papel antes carmesí, agora rosa, tenue e cuadriculado. puiden apreciar nel o renome caligráfico do valido. lin con incomprensión e fervor as palabras minuciosas que redactara aquel home do meu propio sangue, deixo a varios porvires (nom a todos) o meu xardín de sendeiros que se bifurcan.
volvinlle a folla en silencio. asombreime de aquel home nom se chamara como debía chamarse e, sen embargo, todo o resto de circunstancias tivera sentido, completo.
-antes de atopar esa carta preguntárame de que maneira un libro se pode converter nun mundo sen fin. nom se me ocorreu outro procedemento que o dun volume cíclico no que a última páxina fose idéntica á primeira, sendo así posíbel nunca parar de ler.
tamén considerei a noite que ocupa o centro da mileunhanoites, cando o escravo, por unha máxica distracción do copista, comeza a contarlle á raíña que vai decidir se volve sobrevivir outra noite ou nom historias unha tras outra, indo a parar á noite desde a que el mesmo está falando, para así nunca acabar.
tamén imaxinei unha obra platónica, transmitida de nais a fillos e de pais a fillas, na que cada xeración agrega un capítulo propio ou corrixe con piadoso coidado algunha das páxinas xa escritas.
esas conxecturas eran divertidas mais ningunha semellaba corresponder, nim remotamente, aos contraditorios capítulos do valido. foi entón cando me remitiron de Compostela o manuscrito que vostede examinou. chamoume moito a atención, como é natural, a frase, deixo a varios porvires, nom a todos, o meu xardín de sendeiros que se bifurcan.
un día comprendín que o xardín dos sendeiros que se bifurcan era a novela caótica, e o de varios porvires, nom a todos, fíxome darme conta que a bifurcación se refería tamén ao tempo, e nom só ao espazo. cada lectura da obra confirmoume esa teoría.
No hay comentarios:
Publicar un comentario