galegos estranxeiros no mundo

Xosé Crespo Iglesias
www.lecherialatina.com

circula estes días polas redes sociais un vídeo de felicitacións do Nadal do Alcalde de Lalín á comunidade galega de Deza no estranxeiro. Sobre o contido do mesmo, que debuxa un Lalín de vangloria excelsa, mellor non dicir nada, ou case nada, lembrándome o conto de HC Andersen, ‘o traxe novo do emperador’.

eses veciños e veciñas son ademais, en parte, estranxeiros naqueles países que residen. Acollidos para traballar e crear os seus proxectos de vida da maneira máis digna posible, obrigados a marchar pola historia ben coñecida por todos, da emigración galega tinguida de fame e da represión do réxime franquista. Os nosos emigrantes tamén padeceron, en boa medida, graves problemas de integración, uns lograron certo éxito e moitos viviron da miseria, e do que o uso pexorativo e despectivo do termo ‘galego’, alá en Sudamérica, nos da idea do duro que puido ser a súa morriña.

por outra banda, son curioso de coñecer a realidade que rodea a aqueles cidadáns do mundo que por circunstancias da miseria e pobreza estrutural dos países dos que proceden tentan agarrarse a unha oportunidade dunha vida máis digna. Fai uns meses falando cuns mendicantes chegados de países do leste dicían que se viran obrigados a marchar condenados por fortes inundacións que destruíran os seus cultivos, e dada a súa condición de pobres, as posibilidades de recuperación nos seguintes anos sucumbían ante a fame. A fame e o frío fanse máis fortes canto máis pobres. E conduce a tan inmensa desesperación que con tristeza se ven obrigados a abandonar o seu, as súas xentes, coa dureza de saber que quizás non regresen. Afirman que por mal que lles poidan estar aquí as cousas, incluso ata mendigar é moito mellor que ser campesiño pobre alá. Todas esas persoas teñen unha historia, pero ante todo son cidadáns, estean onde estean, e suxeitos a un dereito na protección das persoas.

pero quedo desencaixado pola, quero pensar desafortunada, declaración do Alcalde, onde pide un endurecemento do código penal para os estranxeiros que delinquen. Un exabrupto sobre discriminación e desigualdade, que desvirtúa a condición universal de persoa e cidadán, unha declaración impropia de quen ven (político máis ben centrado na cousa municipal e non tanto dos debates parlamentarios en materia lexislativa, agás que estea a pensar en redefinirse politicamente), que merecería aclaración e rectificación. Sería o lóxico.

non é tolerable que se establezan por lei efectos penais con distinción entre cidadáns dunha clase ou outra, en función do seu arraigo patrio, e para uns garantir dereitos fundamentais e a outros articularlles unha reserva legal de negación de certos dereitos que por riba denigran a súa condición de persoa, simplemente por non ser nacional, privándolle das garantías penais e procesuais que inspiran o noso sistema penal.

algúns expertos en dereito penal consideran que a adopción de medidas coma a expulsión, como pide o alcalde, implican xuridicamente identificar ao estranxeiro (o pobre) coma individuos potencialmente perigosos, e que no caso de delinquir poderían quedar excluídos de calquera fin de reinserción, nunha medida que se podería considerar inconstitucional, debido a que os principios da política penal deben gardar coherencia co mandado constitucional de reeducación e rehabilitación social (artigo 25) que se espera da aplicación das penas. A priori estableceríase un elemento claro de indefensión para estas persoas, medida que tamén resultaría contraía a  outro principio constitucional, o do artigo 24, que ampara a todas as persoas a ter dereito a obter unha tutela efectiva dos xuíces e tribunais no exercicio dos seus dereitos e intereses lexítimos, sen que, en ningún caso, se poida producir indefensión.

www.farodevigo.es

poderíase pensar que se trata dunha declaración illada pero lamentablemente o tema non é novo, e coincide cos movementos do goberno do PP que está a impulsar neste ámbito un conxunto de reformas do Código Penal, da Lei de Estranxeiría e da Lei de Seguridade Cidadán, non sen polémica e tenso debate parlamentar no Congreso, e acompañada de mobilizacións de distintas plataformas cidadás na rúa.

esta reclamación de endurecemento do Código Penal, casualidade ou non, pero en liña coas teses do goberno, dispensa un trato discriminatorio e inxusto contra eses dereitos fundamentais das persoas que tamén quereriamos parar todos aqueles galegos que temos na diáspora.

MARTIÑO NERCELLAS MÉNDEZ